Kesitlerin Boyanması

     Boyanmış preparatlar da çoğu doku elemanları renksizlerdir. Değişik kırma indekslerine sahip olmaları nedeniyle ışık mikroskobu ile hücresel detayı görmek güçtür. Farklı morfolojik kısımların, farklı boyalarla boyanması gereklidir.Bu durumda çekirdek sitoplazmadan, kas bağ dokusundan farklı boyanarak,morfolojik inceleme kolaylaşır. Boyalar histokimyasal işlemlerle, dokuların kimyasal reaksiyonlarını ortaya koyar.

    Genel olarak kesitler iki boya ile boyanırlar. Bazik ve asit boyalarla boyanan kesitleri mikroskop altında incelediğimizde bazik ve asit boyaların bazı doku elemanlarını boyadıkları görülür. Bazik boya ile boyanan doku elemanları 'bazofilik' asit boyalarla boyananlar ise ''asidofilik'' olarak adlandırılırlar. Bazı doku elemanları bazik, bazıları ise asit boyaları tutmaktadır. Genel olarak kullanılan bazik boyalar doku elemanları ile mavi-mor, asit boyalar ise pembe-kırmızı renk verirler.

   Boyalar sulu solüsyon içinde anyon ve katyonlara ayrılırlar. Boyaların renk verme kabiliyeti,anyon ve katyonlardaki boya taşıyan organik gruplara bağlıdır. Eğer boya taşıyan grup katyonda ise boya bazik (katyonik) , anyonda ise asit (anyonik) bir boyadır.

   Boyaların doku elemanlarına bağlanma mekanizması genel olarak böyledir; Doku kesitlerindeki protein,lipoprotein ve glikoproteinler amphoteric'tirler. Yani pH'ya ve çevrelerindeki çeşitli diğer şartlara bağlı olarak iyonize olabilirler. Bir protein,sahip olduğu elektrik yüküne ve boyanmanın meydana geldiği pH'da geldiği (-) ve (+) yüklerin cebirsel toplamına bağlı olarak asit veya baz olarak hareket eder. Bu her iki tür proteinin (-) ve (+) yük sayılarının eşit olduğu bir pH vardır. Bu pH' ya o proteinin izoelektrik noktası denir. Bu pH' da o protein çok az bulunur. Fakat izoelektrik noktanın üstünde proteinin anyonik gruplarının iyonizasyonu kolaylaşır ve protein,metilen mavisi veya bazik fuksin gibi bazik boyalarla bağlanır. Bu izoelektrik noktasının altında, aynı protein ,pozitif yüke sahiptir ve bu durumda eosin, orange G veya light green gibi asidik (anyonik) boyalarla birleşirler. Dokulardaki proteinlerin amino asitleri nisbi miktar bakımından oldukça farklıdırlar ve farklı izoelektrik noktalarına sahiptirler. Dolayısıyla histolojik boyama için kullanılan mutat pH'da , bazı elemanlar daha çok bazik boyaları alarak bazofilik, bazıları ise aynı pH'da asit boyalarla asidofilik olarak boyanır.

   Alyuvarlar, eosinofilik lökositlerin granülleri ve midedeki parietal hücrelerin sitoplazmaları pH 6'da asit boyalarla boyanırlar. Buna karşılık çekirdek kromatini sinir hücrelerinin sitoplazmaları ve kıkırdak dokusunun ara maddesi ise bütün bazik boyalarla boyanmaktadır.